Een sociaal-democratische partij is internationaal of ze bestaat niet. Cohen moet een visie opstellen waarin de PvdA haar richting zoekt in het opvangen van de gevolgen van de globalisering van de economie.
Miljoenen mensen hebben het filmpje 'Ik dacht het niet Job' gezien Het gaat niet goed met de PvdA. De peilingen geven al lange tijd slechte uitslagen aan. Het leiderschap van Job Cohen staat daardoor ter discussie. De vraag kan worden gesteld waarom de leiderschapsstijl van Job Cohen op dit moment niet werkt. Het lijkt erop dat zijn sterke kenmerken - verdraagzaamheid en tolerantie - niet langer passend zijn bij de politieke cultuur die Nederland tegenwoordig kenmerkt.
De leiderschapsstijl van Job Cohen is die van een pragmatisch incrementalist. Dergelijke politici gaan ervan uit dat veel maatschappelijke problemen lastig zijn op te lossen of dat de kennis ontbreekt om dat te doen. 'We zijn allemaal amateurs!' Dergelijke praktische politici laten de tijd het werk doen bij het oplossen van maatschappelijke problemen. Besluiten neem je pas als het echt niet meer anders kan.
Cohen is bovendien sterk rationeel ingesteld. Hij wikt en weegt en probeert op die manier tot kwalitatieve goede besluiten te komen. Deze stijl past blijkbaar niet meer bij de hedendaagse Nederlandse politiek, die door structurele ontwikkelingen aan veranderingen onderhevig is. De onderliggende ontwikkelingen zijn de globalisering van de economie, de groeiende toepassingen van de informatie- en communicatietechnologie (ict) en de opkomst van de moderne media. Door deze ontwikkelingen is er binnen de politiek ruimte ontstaan voor nieuwe politieke partijen en politieke ondernemers die gebruikmaken van deze ontwikkelingen.
De belangrijkste veranderingen zijn:
-De enorme snelheid van het politieke handelen:
Door het gebruik van 'sociale media' is de communicatiesnelheid enorm toegenomen. Politici dienen razendsnel te reageren op gebeurtenissen. De politiek beperkt zich steeds meer tot 140 karakters wat ten koste gaat van de kwaliteit van de besluitvorming. Cohen beleeft weinig plezier aan deze Twitterdemocratie.
-De You Tube-isering van de politiek:
Politiek is steeds meer amusement geworden en politici moeten zich steeds meer gedragen als stand-up comedians. De You Tube-isering van de politiek gaat steeds verder. De laatste ontwikkeling zijn gemanipuleerde filmpjes. Het filmpje van LuckyTV in De Wereld Draait Door 'Ik dacht het niet Job!' is door miljoenen mensen bekeken. Dan past alleen maar een humoristische tegenreactie, maar de PvdA draaide door!
-Politiek zonder dikke rapporten:
Wetenschappelijke rapporten worden nauwelijks meer gelezen. Het leidt tot fact free politics. Iedereen roept maar wat en heeft binnen zijn eigen kader gelijk. Cohen is naar mijn mening nog altijd een academicus en voelt zich beter thuis bij de wetenschappelijke rapporten. De Nederlandse politiek wordt gekenmerkt door de opkomst van populistische partijen, zowel aan de linker- als de rechterkant van het politieke spectrum.
-De opkomst van populistische partijen:
De populistische partijen zijn meer polariserend en mobiliserend dan de PvdA, waarvan de bestuurders nog altijd consensus en een redelijke opstelling nastreven. Bij de PvdA leidt dit tot een merkwaardige benadering van het minderheidskabinet-Rutte. Het kabinet wordt niet in de problemen gebracht, maar eerder geholpen, omdat Cohen redelijkheid wil uitstralen.
-De politiek is harder geworden:
Het lukt Geert Wilders van de PVV keer op keer om de Algemene Beschouwingen te ontregelen. Daar wordt heel goed over nagedacht.Cohen werd door de eerste interruptie van Wilders tijdens de algemene politieke beschouwingen meteen uit zijn evenwicht gebracht en slaagde er niet in het initiatief in het debat terug te krijgen.
De vraag 'Wat te doen?'is in linkse kringen niet ongebruikelijk. In de eerste plaats zal Cohen een ander register vanleiderschap moeten opentrekken.Hij zal een meer polariserende stijl moeten hanteren omdat de Nederlandse politiek isveranderd.
I
n de tweede plaats zal hij de rekrutering van medewerkers moeten evalueren. De keuze van naaste medewerkers is een van de belangrijkste aspecten voor het succesvol uitoefenen van de politieke macht. Als Cohen zelf niet de weg van de polarisatie wil opgaan, zal iemand anders in de PvdA dat moeten doen. 'Als je een hond hebt, hoef je zelf niet te blaffen!' Beide zaken zijn op de korte termijn te regelen. Daarna kan Cohen gaan werken aan een visie. Dat hoeft geen dik boek te zijn, want die worden toch niet meer gelezen. Het kunnen tien pagina's zijn die richting geven aan de PvdA, waardoor de coördinatie van activiteiten in de partij eenvoudiger gaat verlopen. Het partijbestuur, de fractie, het wetenschappelijk bureau en de afdelingen komen daarmee meer op een lijn.
De richting zal de PvdA moeten zoeken in het opvangen van de gevolgen van de globalisering van de economie. Hoe internationaal sceptisch wij ook zijn, deze ontwikkelingen gaan door. De SP en de PVV voeren met hun verzet tegen de globalisering een achterhoedegevecht. Een sociaal-democratische partij is internationaal of bestaat niet. De globalisering moet worden gezien als een uitdaging. De PvdA moet aangeven hoe in deze snel veranderende wereld vreedzaamheid en stabiliteit in een democratie kunnen worden bereikt.
